Bạn cho rằng chỉ Ý mới có văn hóa cà phê? Vậy hãy về Việt Nam và xem “hồn Việt” trong thức uống bình dân mà tinh tế này. Sẽ hiếm có một quốc gia nào bạn có thể tìm thấy nhiều quán cà phê như Việt Nam. Từ những vỉa hè lề phố đến các cửa hàng trong ngõ nhỏ rồi nơi trung tâm thành phố hoa lệ, những hàng cà phê Việt chẳng bao giờ vắng bóng người ngồi. Thức uống có vị đăng đắng lại thơm nồng và dư vị ngọt ngào ấy như đi vào đời sống, gắn liền với những câu chuyện của con người dải đất hình chữ S. Những cái tên như nâu đá, pha phin, bạc xỉu,… đã len lỏi và hình thành nên một nét văn hóa cà phê đặc trưng riêng của người Việt.
Văn hóa cà phê Việt Nam qua những dòng chảy lịch sử
Du nhập vào Việt Nam từ năm 1857, cà phê là sản vật được người Pháp đem trồng ở đất Tây Nguyên vì thổ nhưỡng phù hợp (hoặc theo một ý nghĩa nào đó là ép buộc chúng chúng ta canh tác loại “vàng đen” đang được châu u ưa chuộng này). Cách thưởng thức cà phê theo lối pha Phin kiểu tây kết hợp với phong cách Á Đông đã tạo nên một thuật ngữ rất dễ hiểu “cà phê Phin”.
Lịch sử cà phê thế kỷ 17-18 cho thấy người Pháp sau khi du nhập cà phê từ Ả Rập đã phát minh ra lối pha chế bằng vợt (vải) sau đó là thêm sữa vào cà phê để có Café au lait – cà phê sữa như ngày nay. Cà phê làm xóa nhòa hoàn toàn ranh giới giàu nghèo và khoảng cách sang hèn, bởi ai cũng có thể tự thưởng cho mình một phin cà phê thơm lừng sau những giờ lao động mệt nhọc. Làn sóng cà phê Việt Nam đầu tiên được định hình từ sự du nhập và hội nhập văn hóa như thế.
Phong cách thưởng thức cà phê của người Việt
Cái vị đắng đậm đà bên đầu lưỡi, mùi hương hạnh nhân, mùi đất âm thầm ẩn giấu, cà phê cứ như thế vào lòng người Việt một cách đằm thắm nhẹ nhàng. Người ta thưởng thức cà phê trong khi làm việc, khi gặp gỡ, bàn chuyện cùng đối tác. Họ uống cà phê khi trò chuyện cùng bạn bè, người thân… Cà phê đóng góp một phần không nhỏ trong cuộc sống, trong công việc của mỗi người.
Người Việt có phong cách thưởng thức cà phê rất riêng. Họ không coi cà phê là thức uống nhanh, có tác dụng chống buồn ngủ như người Mỹ. Người Việt thưởng thức cà phê như một thứ văn hóa: nhâm nhi và suy tưởng. Ngồi bên tách cà phê, trò chuyện với nhau, vừa nhấp từng ngụm nhỏ vừa đọc báo, nghe nhạc rồi để suy ngẫm về cuộc sống, về con người,…
Gu thưởng thức của người Việt là: đậm, đắng, thơm mùi hạnh nhân, mùi đất. Tùy mỗi một loại cà phê mà mang lại cho người thưởng thức cái cảm nhận về vị chua, độ dầu, và mùi hương của các loại hoa trái khác nhau. Một ly cà phê ngon là ly cà phê đậm đà hương vị tự nhiên. Chúng có độ chua thanh, tươi, sạch lưỡi; có độ dầu đậm và đặc biệt hơn là tỏa ra mùi hạnh nhân, hoa trái, bơ dầu và mùi đất.
Văn hoá cà phê – “Hồn” Việt trong thưởng thức
Cà phê phin được coi là thứ thức uống được ưa thích nhất của người Việt. Cái cảm giác ngồi chờ đợi từng giọt từng giọt cà phê rơi thật là thú vị. Càng thú vị hơn nữa khi được nhâm nhi thành quả của nó. Đó có thể là một tách cà phê đen nóng. Hoặc bạn có thể pha thêm chút sữa, uống nóng. Bạn cũng có thể uống đá tùy theo sở thích của mỗi người.
Người ta có thể đoán biết được tính cách con người, văn hóa của mỗi vùng miền qua cách pha cà phê và sở thích uống của mỗi người. Chẳng hạn, người miền Nam thường bọc cà phê trong tấm vải và nấu trong nồi. Họ thích uống cà phê đá hơn là uống nóng. Còn người miền Bắc, chủ yếu uống cà phê pha phin, đen hoặc nâu. Nhưng chung quy chúng đều rất đậm đặc.
Cà phê Việt, không đơn thuần chỉ là nước uống giải khát
Cà phê không đơn thuần chỉ là thức uống giải khát. Cà phê còn khiến cho người ta tỉnh táo, thư giãn. Nó cũng mang lại sức khỏe cho con người. Và cà phê làm cho người với người gần nhau hơn. Một tách cà phê mỗi buổi sáng sẽ khiến bạn cảm thấy sảng khoái trước khi bước vào một ngày làm việc mới. Hoạt chất caffeine trong cà phê có tác dụng kích thích hoạt động của trí não. Nó giúp con người có được sự tỉnh táo, minh mẫn và tập trung trong công việc. Ngoài ra cafe còn làm tăng tốc độ tư duy và sáng tạo khiến cho cho hiệu quả công việc được nâng cao. Chính vì vậy mà việc uống cà phê đã trở nên phổ biến nơi công sở.
Cà phê còn giúp cải thiện sức khỏe cho mỗi người. Với việc uống cà phê đủ liều lượng có thể giúp bạn giảm được nguy cơ mắc những căn bệnh. Ngoài ra cà phê còn có khả năng làm tăng sức mạnh của cơ bắp, giảm lượng mỡ trong cơ thể. Những giây phút thư giãn, nhâm nhi tách cà phê cùng bạn bè, người thân thật tuyệt. Nó sẽ là những khoảng thời gian để mọi người tâm sự, chia sẻ những lo toan, muộn phiền từ công việc, từ cuộc sống… giúp mọi người xua tan căng thẳng và trở nên gần gũi, hiểu nhau hơn.
